Graanrepubliek on Tour

Schrijver Frank Westerman neemt u mee op een tijdreis door het strakke Groninger akkerland aan de Dollard, waar de geschiedenis heftig tekeer is gegaan. Door stil te staan bij markante ‘littekens’ in het landschap brengt hij de verhalen tot leven van landaanwinning tegenover natuurontwikkeling, arm tegenover rijk, landarbeider tegenover herenboer en het communisme van de gestaalde kaders tegenover het nationaal-socialisme van pal over de grens.

Vooraf houdt Frank een lezing over het bewogen leven van staatsman Sicco Mansholt, een van de grondleggers van het verenigd Europa. Mansholt, uit de Dollardklei getrokken, is verzetsheld, elfstedentochtrijder, apostel van de maakbaarheidsgedachte. Hij souffleert John F. Kennedy delen van diens ‘Ich bin ein Berliner’-speech, krijgt als machtigste man van Europa een relatie met de 28-jarige Petra Kelly, het latere boegbeeld van de Duitse Grünen, maar blijft tot aan zijn dood in 1995 diep betrokken bij het Groninger land en het lot van de boer.

Halteplaatsen:

Ditzumer Hammrich: (net over de grens in Duitsland): Het geboortehuis van Derk Mansholt (1842-1921), grootvader van Sicco Manholt, die bevriend was met Multatuli en revolutieprediker Domela Nieuwenhuis.

Nieuw Beerta: enkele van de meest imposante hereboerderijen van het Oldambt, gebouwd tijdens de ‘champagnejaren’ (1825-1875) en verfraaid met ‘slingertûnen’.

Drieborg: hoeve ‘Stocksterhorn’, de spil in De graanrepubliek, waar zeven generaties van de familie Tijdens hebben geboerd en nog boeren. Even verderop: de Luppo Stekstraat, vernoemd naar de communistische landarbeider Luppo Stek, wiens zoon Koert de ‘rode fakkel’ heeft overgenomen. Toneel van dramatische gebeurtenissen in WOII.

Nieuwe Statenzijl: de spuisluizen. Panorama over binnen- en buitendijks gebied en over Reiderland (NL) en Rheiderland (DE). Vluchtroute Duitse joden jaren dertig.

Carel Coenraadpolder: het ‘Ambonezenbosje’. Wereldgeschiedenis in een notendop. Barakken voor werkverschaffing in de landaanwinning, later onderdeel Antlantikwall met luchtdoelgeschut, interneringskamp NSB’ers in 1945/46, vervolgens opvangkamp KNIL-militairen (‘Ambonezen’). Op de dijk: monument Deltawerken.